[Original English below]
Nếu bạn không thể đi XC hoặc bạn là phi công mới, đừng chỉ bay quanh quẩn không mục đích. Sau đây là 10 bài tập sẽ giúp bạn phát triển các kỹ năng trong khi bay loanh quanh ở một khu vực.
TẬP KỸ NĂNG
Will Gadd bay trước khi lockdown, tại Donegal, Ireland, 23/03/2020
1. Bay các vòng lặp
Cho dù là bạn biển hay núi, hãy lập ra một tuyến bay qua lại và lặp lại nó nhiều lần. Nếu lần đầu tiên bạn mất 15 phút, hãy cố gắng bay nhanh hơn lần tiếp theo. Cố gắng sử dụng tất cả các yếu tố hiệu quả nhất có thể: dùng speedbar mượt mà, ngồi vững trong đai, sử dụng phanh hoặc rear-riser hiệu quả.
Liên tục quan sát thời tiết và gió: có thay đổi gì so với lần bay trước? Như thế nào? Tập trung vào cảm nhận của bạn thân và dù: bạn cảm thấy thế nào với tốc độ 15km/h so với mặt đất? với 30km/h so với mặt đất? Điều hòa nhịp thở, cố gắng bình tĩnh và thư giãn. Lưu ý tư thế ngồi: đai ngồi có thoải mái không? Bạn có dễ dàng xem được thông tin trên thiết bị không? Bạn có bị khó chịu ở đâu không? Lặp lại một chuyến bay nhiều lần sẽ cho bạn thời gian để tinh chỉnh mọi thứ. Nếu bạn thấy mọi việc quá dễ, hãy tắt vario và bay bằng cảm nhận và sự quan sát.
2. Bay trong điều kiện yếu
Tập bay thermal yếu. Hãy bắt những con thermal nhỏ, yếu càng lâu càng tốt. Tập trung xem thermal phát triển như thế nào, dạt ra sao, điều gì xảy ra khi bạn dạt theo thermal trên các địa hình khác nhau. Chúng ta không chỉ bắt những lift 0. ngay cả -0.5m/s cũng là vùng nâng. Hãy xem điều gì xảy ra nếu bạn quay trong nó. Liệu thermal có được kích hoạt và trở nên mạnh hơn, hay tan và trở thành vùng tụt? Bắt các vùng nâng yếu lên càng cao càng tốt cho tới khi bạn không bắt được, chúng trở thành vùng nâng mạnh hoặc biến mất.
3. Tập luyện theo dõi các vùng nâng
Khi bạn leo trong thermal, hãy lưu ý điều gì xảy ra ở những độ cao khác nhau. Khi hạ cánh bạn có thể thảo luận về các tầng không khí và biết được nơi thermal giảm nhẹ đi hoặc tăng mạnh lên. Bạn sẽ biết, ví dụ, lõi của bạn là 0.5 m/s ở 250-500m (yếu), tăng lên 1.5m/s từ 500-900m, sau đó mạnh hơn tới 3m/s từ 900-1,500m trước khi dừng lại ở lớp inversion.
ĐƯỜNG BAY
Có rất nhiều thứ bạn có thể tập khi bay ở điểm bay quen thuộc. Đừng bay một lúc rồi hạ cánh, hãy bay và tập luyện
(Photo: Adi Geisegger)
Điều này có gì thú vị? Bạn biết được vùng nâng tốt nhất là ở 900m trở lên. Có nghĩa là khi bay XC, bạn sẽ muốn bay trên 900m và bạn sẽ phải bay tập trung hơn nếu tụt xuống dưới 900m. Nếu bạn mất độ cao và bay trong vùng nâng nhẹ, bạn biết là mình cần ở đó tới 900m, độ cao mà thermal sẽ mạnh trở lại. Có khả năng xác định vùng nâng theo độ cao là một kỹ năng rất hữu ích, nhưng cần thời gian và kinh nghiệm để thành thục.
4. Tập quay gắt hơn
Các phi công mới bay thermal thường quay khá rộng, các vòng 360 lớn sẽ làm họ dễ trượt khỏi vùng nâng. Trong cuốn Mastering Paragliding, tác giả Kelly Farina đưa ra quy luật 16 giây. Có nghĩa là khi bay thermal, bạn quay một vòng 360 độ trong 16 giây thì sẽ đảm bảo được hiệu quả tốt nhất.
Hãy thử xem. Đầu tiên quay 1 vòng 360 và tự đếm. Nếu vòng quay của bạn không phải 16 giây, hãy tập lại. Sử dụng weightshift – di chuyển cơ thể để mũi của bạn thẳng hàng với riser và dùng phanh trong để xiết vòng. Đếm nhẩm “4 giây cho 90 độ” là cách kiểm tra nhanh xem vòng quay của bạn có bị tốt không.
5. Khám phá thermal
THÀNH THẠO BAY THERMAL
Một kỹ năng quan trọng bạn có thể tập khi quay thermal là tưởng tượng hình dạng thermal và vị trí tương quan của mình - lưu ý đến sự thay đổi lực nâng ở các độ cao khác nhau
(Photo: Adi Geisegger)
Thermal sẽ nở rộng ra khi lên cao. Khi bạn đã có khả năng bắt được thermal và quay hiệu quả với luật 16 giây, hãy mở rộng vòng quay ra. Thermal có thể rộng ở phía trên, rộng tới 1 kilometre hoặc hơn. Bạn có thể nhìn xung quanh xem các phi công khác làm gì? Nếu họ đang bay lên với vòng quay riêng của họ, vùng không khí ở giữa bạn và họ cũng có thể đang nâng lên. Hãy thử bay đi khám phá. Quên chuyện quay vòng quay chuẩn đi, bay tới chỗ các phi công đang thermal khác và khám phá các khu vực khác nhau của vùng nâng.
Hãy tìm những vùng nâng mạnh hoặc nhẹ hơn, cũng như tìm vùng ranh giới giữa thermal và vùng tụt. Hãy bay thư giãn, không nhất thiết phải xiết vòng quay trừ khi bạn tìm được một lõi. Nếu vùng nâng giảm dần khi bạn bay tới trần mây, hãy bay kiên nhẫn và dò từng vùng nâng nhỏ một, cố gắng bay lên càng cao càng tốt.
6. Tập kỹ năng bay thermal
Nếu bạn bay ở một điểm bay có hai thermal tủ, thì bài tập này từ cuốn sách Thermal Flying - Burkhard Martens, là hoàn hảo. Đầu tiên hãy bay tới trần mây ở một thermal, sau đó bay sang thermal thứ hai và leo lên trần mây. Quay lại thermal đầu tiên và quay lên, nhưng lần này dừng lại ở 200m dưới trần mây. Quay lại thermal thứ hai, bay tới 400m dưới trần mây. Tiếp tục cho tới khi bạn ở gần mặt đất. Mục đích là tập cách tìm và bắt thermal ở mọi độ cao, và nâng cao khả năng bắt thermal của bạn.
7. Đổi chiều vòng quay
Đa số chúng ta sẽ có một chiều quay thermal yêu thích, trái hoặc phải. Hãy dùng một chuyến bay tập quay thermal ở bên không thuận của bạn. Mục tiêu là hoàn thiện khả năng quay thermal hai tay như một. Điều này sẽ có ích về lâu dài, bạn sẽ có khả năng vào thermal bên nào cũng được và bắt được vào lõi nhanh hơn. Ngoài ra nó cũng có ích với việc bắt thermal nhỏ ở dưới thấp hoặc bay gaggle.
Một bài tập nữa là đảo ngược chiều quay khi đang quay thermal. Một số phi công nói không nên làm thế vì bạn sẽ bị mất cảm giác, dễ bị lạc và trượt, nhưng cũng có người nói đây là cách tốt để reset, bắt đầu lại nếu như bạn đang leo lên không tốt lắm. Hãy thử trải nghiệm xem.
CÁC CHUYẾN BAY KHÉP VÒNG
Có ba kiểu bay khép vòng. Bay out-and-return sử dụng 2 turnpoint. Bay tam giác phẳng (flat triangle) dùng 3 turnpoint, nhưng không đáp ứng yêu cầu của tam giác FAI. Tam giác FAI có cạnh ngắn nhất phải lớn hơn 28% tổng độ dài các cạnh và bạn phải bay trở về nơi bắt đầu tam giác. Tracklog phía trên là tam giác phẳng, sử dụng vách núi để đi và về và vượt qua thung lũng để mở một đỉnh tam giác phía ngoài.
8. Bay ra phía trước
Đôi khi bạn sẽ thấy một phi công bay ra phía ngoài vách và lên cao hơn những người khác. Họ không có siêu năng lực gì cả, họ chỉ sử dụng vùng nâng phía ngoài vách. Đó có thể là một cánh đồng, hoặc một dãy núi nhỏ, những thermal đồng bằng thường sẽ kích hoạt trước khi chúng bay tới vách.
Nếu bạn đang bay trên một dãy núi có thermal, bay cao lên trên dãy và sau đó bay hướng ra ngoài. Hãy có niềm tin. Bạn sẽ cần một chút can đảm để rời khỏi vùng nâng ở vách hoặc thermal tủ, nhưng phần thưởng thì xứng đáng. Hãy lưu ý độ cao khi bạn bay ra ngoài (sử dụng speedbar khi bay ngược gió), đặt cho mình một giới hạn độ cao mà bạn có thể quay lại vách an toàn và sử dụng vùng nâng ở đó.
Quan sát các dấu hiệu có vùng nâng trước khi bay ra: chim, mây, các phi công khác.
9. Tập bay các turnpoint
Đặt một turnpoint trên thiết bị của bạn và tập bay chạm vào nó, sau đó rời đi. Mục tiêu là bay nhanh và hiệu quả. Bạn sẽ phải kiểm soát weightshift và phanh sao cho vòng quay chạm nhanh nhưng không mất độ cao. Bài tập này cho bạn biết cách thiết bị hoạt động, rất có ích cho bay thi đấu về sau, cũng như cho biết nhiều điều về cánh dù của bạn: bạn phải kiểm soát pitch và roll khi bạn bay ra vào turnpoint. Khi bạn đã thực hiện tốt, hãy sử dụng speedbar.
Bài tập này có thể tập ở trên đồi thấp: đặt các turnpoint ở phía trước và sau sau đó bay qua lại giữa chúng. Đặt một task yêu cầu bạn chạm vào mỗi waypoint nhiều lần. Tăng độ khó cho bản thân bằng cách cố gắng chạm các turnpoint này ở độ cao hoặc thời gian nhất định - bạn sẽ phải bay nhanh hoặc chậm hơn, leo cao lên hoặc giảm độ cao xuống trên đường bay.
10. Bay tam giác
Lên kế hoạch và bay một tam giác. Dù là 5km hoặc 50km cũng được. Các vị trí turnpoint sẽ tùy thuộc vào địa hình nơi bạn bay.
Nếu bay dọc vách bạn có thể đặt hai điểm ở hai đầu, một điểm ở phía ngoài thung lũng. Ở đồng bằng hoặc kéo tời, hãy lập tuyến bay qua những điểm trigger quen thuộc hoặc những khu vực tiềm năng (cánh đồng, thị trấn, v.v…) nhưng bay theo các đám mây và các tín hiệu trên trời. Ở vùng núi bạn có thể phải vượt qua thung lũng để nối giữa hai đỉnh núi trước khi quay trở lại khép tam giác.
Bạn phải tính toán các yếu tố - mặt trời ở đâu vào lúc nào - gió và dự báo. Trừ khi bay không gió, còn ít nhất một cạnh của bạn sẽ bay ngược hoặc ngang gió. Cố gắng bay ngược gió ít nhất có thể.
VƯỢT THUNG LŨNG
Charlie King rời vách bay ra phía trước để mở đỉnh tam giác như tracklog ở ảnh trên. Khi lên kế hoạch bay tam giác, hãy nghĩ cách để hạn chế thời gian bay ngược gió càng nhiều càng tốt. Khi bạn phải bay ngược gió, hãy bắt đầu ở độ cao lớn và đừng ngại sử dụng speedbar. Khi quay trở lại xuôi gió sẽ dễ hơn.
(Photo: Marcus King)
Nếu tam giác của bạn nhỏ, hãy bay nhiều lần - bay ở những thời điểm khác nhau như sáng và chiều sẽ rất khác nhau.
Rủ các bạn của mình bay cùng: lập kế hoạch và bay cùng nhau. Bay team sao cho hiệu quả nhất, không để một ai tụt lại. Nếu bạn muốn đua, hãy đua với thời gian cũng như đua với nhau.
Đặt mục tiêu bay mỗi cạnh càng hiệu quả càng tốt. Tính toán trước bạn cần bao nhiêu độ cao để tới turnpoint tiếp theo hoặc thermal tiếp theo (vd tới dãy núi cao 1500m) và độ cao bạn cần để rời khỏi. Nếu bạn bay lần đầu dư nhiều độ cao quá, hãy thử lại với ít độ cao hơn.
Hãy ghi nhớ tam giác của bạn không nhất thiết phải bay thẳng từ A tới B tới C và quay về A. Trên một vách núi dài thì tuyến bay dễ và an toàn hơn là từ A tới B, tới C, quay về vách núi, sau đó tới A. Và hãy nhớ là hoàn thành các task nhỏ cũng sẽ làm bạn hài lòng như các task lớn!
[Original English]
STAYING LOCAL
Cross Country Magazine Issue 211
Dũng Bim translate
If you can’t head off XC or you’re new to the game, don’t just sit there above the hill. Here are 10 flying exercises that will help develop your skills, all while staying close to home
PHOTO: JOHN PRICE /
RED BULL CONTENT POOL
SKILL SESSION
Will Gadd gets a flight in pre-lockdown, in Donegal, Ireland, 23 March 2020
1. Do laps
Whether you are on a coastal ridge or flying between two different mountains, set a short there-and-back course and commit to doing it several times. If it takes you 15 minutes the first time, aim to do it faster the next run. Focus on getting all the elements as efficient as they can be: speed bar operating smoothly; harness tucked in; smooth movements on the brakes or rear-risers.
Continually assess the weather and the wind: has it changed since your last run? How? Focus on yourself as well as the glider: how do you feel at 15km/h GPS groundspeed? At 30km/h groundspeed? Monitor your breathing, try and stay calm and relaxed. Notice your posture: is your harness supporting you properly? Can you always read your instruments clearly? Are you tense anywhere? Doing the same, repeated flight gives you time to really iron out the little things. If it all gets too easy, switch the vario off and fly by feel and sight alone.
2. Fly the weak stuff
Learn to fly weak thermals. Take small, weak thermals and work them as hard as you can. Focus on what they are doing, how they drift, and what happens to them and you when you drift across different terrain or breaks in the ground. We’re not just talking zeroes either: -0.5m/s is rising air. See what happens when you turn in that. Does it trigger and get better, or does it dissolve into sink? Take the weak climbs as high as you can until you lose them, they turn into something better or dissipate.
3. Get good at monitoring your climb
When you climb in a thermal, take note of what happens at different heights in the climb. Once back on the ground you should be able to talk about the levels of the air and know where the thermal slowed down and sped up. You might find, for example, that your core is 0.5m/s from 250-500m (weak), increases in strength to 1.5m/s from 500-900m, then grows even stronger to 3m/s from 900-1,500m before stopping altogether at an inversion.
GLIDE PATH
There are lots of things you can do to train and get better when flying your local site. Don’t just fly for an hour then land – stay in the air and get better
(Photo: Adi Geisegger)
Why is this of interest? Isn’t a climb just a climb? It tells you that the best part of the climb is above 900m. That means, on an XC flight, you want to stay above 900m and that your mental warning light should be flashing amber if you drop below 900m. It also means if you get low and are scratching in a weak climb then you know you have to hang in there until 900m – where the thermal is likely to get stronger again. Being able to map a climb vertically like this is a really useful skill, but takes time and experience to master.
4. Tighten your circle
Pilots new to thermalling typically turn too widely, flying big 360s that see them fall out of the lift. Mastering Paragliding author Kelly Farina’s “simple and powerful” rule of thumb for how wide we should turn is 16 seconds. That is, it should take 16 seconds to fly a full 360 degrees while thermalling.
Try it, it works well for most pilots. Fly your natural 360 and count yourself round. If it’s not 16 seconds, work on tightening up. Use weightshift – move your body so your nose is in line with the risers – and use inside-brake to tighten up. Counting “four seconds for 90 degrees” is a quick way to check you are turning a good-sized circle that’s not too wide.
5. Explore the thermals
MASTERING THERMALLING
One key skill you can develop while thermalling is to mentally map the thermals vertically – noting the different climb rates at different altitudes
(Photo: Adi Geisegger)
Thermals expand as they get higher. Once you have found a thermal and climbed in it efficiently using the 16-second rule, then mellow out and widen out your circle. Thermals can be massive up high, easily covering a kilometre or more. If you look around, what are other pilots doing? If they are also going up in their own circle, then chances are the air between you and them is also going up. Go explore. Forget about turning the perfect circle and instead play connect the dots. Fly across to other climbing pilots and explore different parts of cloudbase.
Find areas of stronger and weaker lift and feel for the edge of the thermal and sink. Relax up there – there is no need to be turning tightly now unless you find a core. If the lift fades out as you approach base, then start to scratch: eke out every metre of extra height, always aiming to be top of the stack.
6. Hone your thermalling
If you are lucky enough to fly a site with two regular thermals then this exercise, from Burkhard Martens’s book Thermal Flying, is a classic. First climb to cloudbase in one thermal, then glide to the other thermal and climb back to base. Fly back to the first thermal and climb again, but this time stop 200m short of base. Go back to the second thermal, climb to within 400m of base. Continue until you are almost on the deck. The goal is to learn how to find thermals at any altitude, and to improve your scratching skills.
7. Switch it up
Most of us have a preferred side to thermal on, right or left. Spend an afternoon thermalling to your weaker side. The aim is to become just as good thermalling one way as the other. This will have a longterm positive impact on your flying, as it means you will be happy to turn either left or right when you find a thermal and will be able to core it quickly. It can also help when scratching low or when joining a gaggle.
Another way to mix it up is to reverse your turn when thermalling. Some pilots say you should never do this, as it destroys your mental map, but others say it’s a good way to re-set your head if you’re not climbing as well as you could be. Try it out and experience it for yourself.
CIRCUIT FLIGHTS
There are three types of circuit flights. An out-and-return uses two turnpoints. A flat triangle uses three turnpoints, but does not meet the stricter requirements of an FAI triangle. In an FAI triangle the shortest leg must not be less than 28% of the total leg distance and you must also return to where you started. The tracklog above is a flat triangle, using the ridge to run along while also crossing the valley to tag the village on the other side.
8. Go out front
You know that pilot who is always out front and higher than everyone? Be that pilot. They don’t have super powers, they are just using the lift out front of the hill. Maybe there are brown fields, or a line of small hills, but flatland thermals especially will often trigger before they reach the hill.
If you are soaring a thermally active slope, get high on the ridge and then push out front. Have faith. It takes a bit of courage to leave the security of the ridge or house thermal, but it often pays off. Keep an eye on your height and, as you push forwards (use the speed bar when flying into wind), set yourself a height limit where you can turn around and still make it safely back to the hill and get up again.
Look for the signs that it is working before you push out: birds, clouds, other pilots going up.
9. Turnpoint practice
Set up a turnpoint with radius on your instrument and practise hitting it, registering and leaving. The aim is to do it quickly and efficiently. You want to manage your weightshift and brakes so that the turn is quick but doesn’t lose you any height. This teaches you how your instrument works, which is great for competitions in the future, and also reveals a lot about your glider handling: you have to manage pitch and roll as you fly into and out of the cylinder. Once you have finessed this, use your bar.
This can work well even on a small hill: set up turnpoints at either end or out front and fly between them. Set up a task of hitting each waypoint several times. Make it harder for yourself by trying to enter and leave the cylinder at an exact altitude or time – you might have to fly faster or slower, or lose or gain height along the way.
10. Fly a triangle
Plan a triangle and fly it. Whether 5km or 50km, it doesn’t matter. Where you put your points will depend on the terrain you are flying.
On a ridge two points will most likely be on the hill, with one point out front. In the flats or from tow, plan a route that goes across known triggers or potential thermal sources (fields, towns etc) but fly the sky and follow the clouds and signs in the air. In the mountains it might involve crossing a valley to connect two hills or peaks before coming back.
You need to think about aspect – where the sun is at what time – wind and the forecast. Unless it is nil-wind at least one of your legs will be into-wind or crosswind. Aim to have as short an into-wind leg as possible.
CROSSING THE VALLEY
Charlie King pushing out front on the local triangle shown in the tracklog opposite. When planning triangles, think about how to limit the amount of time you spend flying into wind. When you do have to fly into wind, start high and don’t be afraid to push the bar to penetrate. Your return leg will be much easier
(Photo: Marcus King)
If your triangle is small, then aim to do it several times – scratching round early will be a very different flight to cruising round at 4pm.
Get your buddies to join you: set a triangle and fly it together. Work as a team to fly efficiently, leaving no one behind. If you want to race, race the clock as well as each other and make it into a speed triangle.
Aim to be as efficient as possible on each leg. Work out ahead of time how high you need to be to get to the next turnpoint or thermal (eg ridge height, 1,500m) and what height you need to be to leave. If you do it once with a lot of margin, then try it again with less height.
Remember your triangle doesn’t have to be a straight A to B to C to A. On a ridge especially it might be easier and less risky to go A to B to C, back to the ridge, then to A. And remember, small tasks can be just as satisfying as big ones!