[Original English below]
Top-landing là một kỹ năng quan trọng. Nó mang cho các phi công mới sự tự do. Bạn có thể lái xe lên núi, bay, top land, bay tiếp. Hoặc hay hơn, bay đi, sau đó top land ở một nơi hoang vắng và tận hưởng cảm giác tự do. Những ngày tôi thích nhất là khi cất cánh tại điểm bay nhà ở Verel, France, làm vài động tác acro, sau đó bay theo dãy núi, top-land đâu đó, tận hưởng, cất cánh lại, làm vài động tác acro tiếp sau đó bay ngược trở lại để top-landing một lần nữa. Đó là những ngày mà tôi rất vui vẻ. Sau đây là 10 gợi ý để top-landing tốt hơn.
HẠ CHÂN XUỐNG Học cách top-landing tự tin sẽ mở rộng khoảng không bay cho bạn
Luôn có một cơ hội khác. Đây là điều đầu tiên và cũng có thể là điều duy nhất. Top landing là nguy hiểm. Phi công sẽ bị áp lực, cảm giác họ chỉ có thể có một cơ hội duy nhất để làm. Tôi đã thấy nhiều người gãy chân thậm chí lưng khi cố gắng top landing bằng mọi giá.
Bạn phải xác định top-landing là không chắc chắn. Bạn có thể top trượt và thử lại, hoặc top trượt và hạ ở dưới, không sao cả. Cả hai trường hợp này bạn đều có thể đảm bảo là mình không làm sao. Nếu trượt và bay tiếp, bạn có thể thử lại sau một lúc hoặc hôm sau thử lại. Nhưng nếu bạn trượt và cố đâm vào để top, bạn có thể sẽ không thể thử lại trong vài tháng.
Luôn xem xét cách top landing tốt nhất. Mỗi lần cất cánh đều là một lần khác biệt, nhưng đôi khi chỉ có một cách để top-land. Khi bạn đến điểm cất, hãy hỏi mọi người xung quanh cách tiếp cận tốt nhất, hoặc xem các phi công khác thực hiện.
Kiểm tra phương án tiếp cận. Bay quanh bãi cất và kiểm tra. Bạn sẽ nắm được điều kiện bay và giúp bạn lên kế hoạch hạ cánh. Ở Organya, chúng tôi thường top ở tít trên đỉnh (chỗ ăngten), nhưng ở đó thường gió khá to. Đôi khi gió to tới mức bạn cất cánh lại và bị thổi lùi vào vùng nhiễu động. Do vậy tôi thường bay lên cao xem xét trước, nếu gió quá to, tôi sẽ không hạ ở đó.
Kiểm tra khoảng không gian. Nếu có người đang cất cánh, chờ họ cất xong - trừ khi họ đã nhìn thấy bạn và để bạn hạ. Ở điểm bay như Organya, các phi công thường để bạn top land trước khi họ cất vì họ biết top-landing ở đây khó. Các phi công bay đôi chuyên nghiệp thường được ưu tiên vì họ đang làm việc và cần phải nhanh. Hãy để họ cất cánh trước. Họ đang làm việc còn bạn đang vui chơi.
Luôn sẵn sàng hủy. Nếu bạn đặt mình vào tình thế căng thẳng và không có đường lui: bạn không hủy được và đâm vào cây hoặc tệ hơn. Hãy cố gắng tránh các tình huống đó và luôn sẵn sàng hủy nếu cần. Bạn chỉ cần bay vòng 1 vòng nữa là có thể làm lại.
Luôn có một hướng tiếp cận tốt. Một vài điểm bay top-landing rất dễ: bãi cất rộng, bạn bay vòng ra sau, ngược gió và hạ. Nhưng một vài điểm khá khó. Thường thì bãi cất ngắn và bạn phải tiếp cận từ phía bên cạnh. Nếu như vậy, hãy nhớ rằng rất hiếm khi gió thổi thẳng vào bãi hạ, thường thì sẽ hơi chéo. Bạn hãy kiểm tra hướng gió và điều chỉnh hướng tiếp cận. Nếu gió sau thì khá tệ: sẽ không có lift phía trước bãi và bạn sẽ bay vào khá nhanh, rất dễ đâm vào núi.
Giữ tốc độ. “Vẫy bướm”, kỹ thuật phanh và nhả là một kỹ thuật cũ và khá nguy hiểm. Khi vẫy bạn sẽ ở gần điểm stall và làm dù bổ phía trước, trong vùng nhiễu động, sink và thermal. Rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tôi đã thấy nhiều phi công stall dù từ 3m thậm chí 5m, vì kỹ năng kém và gặp nhiễu động. Đó là cách gãy lưng phổ biến.
Tôi thường tiếp cận với một chút phanh trước khi tới khu vực top landing, sau đó nhả phanh ra, chỉ giữ một chút và dùng tốc độ để tụt xuống độ cao mong muốn. Như vậy bạn sẽ có đủ năng lượng để bay tiếp nếu cần thiết hoặc hạ nhẹ nhàng với vừa đủ phanh.
Không hạ bằng mông. Các đệm lưng là không hoàn hảo và không bảo vệ bạn mãi được. Luôn ra đai khi hạ. Nếu có vấn đề gì hãy va chạm bẳng chân. Trông như vậy có vẻ ko cool lắm nhưng an toàn. Tôi luôn đứng thẳng ra khi top-land.
Triệt dù ngay khi hạ. Đề phòng có người hạ ngay sau bạn và nếu gió mạnh mà bạn tìm cách top cả tiếng rồi thì bạn cũng không muốn bị gió đẩy lên bay tiếp nữa.
Tìm chỗ đẹp để top-land. Khi mà bạn đã thành thục rồi, bạn có thể hạ ở nhiều chỗ. Tôi rất thích top ở những đỉnh núi cao, hoặc những triền núi đẹp để kite hoặc soar. Giờ thì bay bò sẽ dễ chịu hơn nhiều, với những kỷ niệm đáng nhớ.
[Original English]
HOW TO NAIL YOUR TOP LANDINGS
Theo De Blic
Cross Country Magazine Issue 216
Top-landing is a big deal. It brings autonomy to a new pilot. Suddenly you can drive up, fly, top-land, fly again. Or even better, fly around, top-land in a wild spot and enjoy an incredible feeling of freedom. The days I like most are where I take off from my home spot in Verel, France, fly some acro, then follow the ridge, top-land somewhere, chill, take off, fly some tricks and then fly back for a final top-landing. These are the days that put a big smile on my face. Here are my 10 tips for top-landing.
There is always another opportunity. That’s rule one and it could be the only rule. Top-landings are dangerous. Pilot are stressed, feel they have only one try and that it’s now-or-never. I have seen many broken ankles and even backs from pilots trying to top-land no matter what.
The thing with top-landing is it’s not a sure thing. You might miss and try again, or miss and land down, but it doesn’t matter. Either way you have to be sure you don’t hurt yourself. If you miss and fly away you can try again in five minutes or tomorrow. If you miss and crash you might not be able to try again for months.
Always check the best way. Every take-off is different, and some have only one way to top-land. When you arrive at a take-off ask about the best approach, or watch other pilots as they top-land.
A check-up approach is good. Fly around take-off and check it out. It gives you an idea about conditions and can help you plan your landing. In Organya we often top-land at the very top (the antennas), but it’s often quite windy. Sometimes it can be so windy that when you take off you just climb and fly backwards into turbulent air. So I often make an initial pass a bit higher up in order to see how it looks. If it’s too windy, I don’t land there.
Check for free airspace. If people are launching, wait for them to go – unless it’s clear they have seen you and are letting you land. In places like Organya pilots will often let you top-land before they launch because they know how tricky top-landing can be. Pro tandem pilots on the other hand will likely take their priority, because they are working and are in a hurry. Just let them do it. You don’t care because they are working and you are enjoying and flying.
Always be ready to abort. If you put yourself in a stressful situation you can end up getting stuck: you can’t abort anymore, so it’s crash into trees or worse. Save the stress and always try to keep an abort option open, just in case. You will just have to go around again.
There is always a good approach direction. Some top-landings are easy: they are huge, you come from behind, face the wind and land. But others are trickier. Quite often they are too short and you have to come in sideways. If that’s the case, remember it’s rare to have a perfect front wind on take-off, it’s often slightly cross. So check the wind direction and adjust your approach. Any backwind is bad: there is no lifting air out front to help you and you will be coming in fast; it’s a recipe for a crash.
Speed is your friend. Aah dear old “pumping”, the so-called technique of braking-and-releasing rapidly. Nothing is more dangerous than this technique. By pumping you come awfully close to your stall point and you make the glider shoot forward, all among turbulence, sink and thermals. Something bad is bound to happen, and it quite often does. I have seen many pilots stall their wing too high at 3m or even 5m, because their lack of skill or turbulence got in the way. And that’s how you end up with a broken back.
My technique is to come slightly on the brakes just before reaching the top-landing area, then just before flying above it release the brakes nearly all the way up, just keeping some contact with the glider, and use the speed to sink to the altitude you need. You then have enough energy to fly away if needed or to land softly with a nice brake input.
Your butt is out of the equation. Don’t land on your butt. Paragliding back protectors aren’t perfect and they won’t protect you forever. So always stand up. It means you will be ready to land on your legs if something goes wrong. True, it kills your style a little, but I always do it. You will always see me stand up before a top-landing, just in case.
Get your wing down as soon as you land. There might be someone coming in behind you, and also, if it’s strong and you’ve already spent an hour trying to top-land you don’t want to find yourself back in the air.
Try to find cool places to top-land. Once you master top-landing it offers an infinite number of cool spots to enjoy. I really love top-landing high in the mountains, or on super cool slopes to groundhandle or soar. It creates amazing memories. There is no stress about flying as far or as fast as possible, just endless possibilities.
Théo de Blic has been flying paragliders solo since he was 12. A member of the French Acro Team he has won synchro gold in the FAI World Air Games, synchro silver at the Acro World Championships and is a regular on podiums at the Acro World Cup. He lives in Chambéry, France.